عمل RIRS کلیه چیست و چه سنگ هایی را از بین می برد؟
عمل RIRS چیست؟
RIRS مخفف عبارت Retrograde Intrarenal Surgery است که دومین روش جراحی کم تهاجم بعد از سنگ شکنی ESWL به حساب می آید. عمل rirs تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و شامل استفاده از یک لوله نازک و انعطاف پذیر به نام یورتروسکوپ برای دسترسی به کلیه از طریق مثانه و سپس لوله حالب است. در این روش یورتروسکوپ که وسیلهای در عملهای ارولوژی است که یک دوربین به آن متصل است و به جراح اجازه میدهد سنگ کلیه را ببیند و با استفاده از لیزر یا ابزارهای دیگر آن را به قطعات کوچکتر خرد کند وارد بدن می شود البته به شرطی که به دلیل نابجا بودن سوراخ حالب عمل متوقف نشود میتواند وارد کلیه شده و سنگ را خرد کند و سپس قطعات شکسته شده از طریق همان لوله بیرون آورده میشوند .
عمل جراحی RIRS یک عمل بهتر نسبت به روش های جراحی کلیه شامل جراحی باز ، جراحی PCNL و جراحی لاپاراسکوپی است و با عوارض کمتر، زمان بهبودی کوتاهتر و کمترین جای زخم همراه است البته اگر بیمار دچار پارگی لوله حالب نشود چون در این صورت نیاز به جراحی باز کلیه جهت ترمیم لوله حالب می باشد. به همین جهت استفاده از روش ESWL نسبت به روش جراحی RIRS در اولویت می باشد و تصمیم برای جراحی باید پس از ارزیابی دقیق توسط یک متخصص و جراح ارولوژی گرفته شود.
بیشتر بخوانید : 6 روش درمان سنگ کلیه از صفر تا صد ، مزایا و معایب روش ها
چه زمانی عمل جراحی RIRS مورد نیاز است؟
موارد درمان سنگ کلیه با جراحی RIRS به طور کلی مربوط به وجود سنگهای کلیه است که نمیتوانند به طور طبیعی یا با کمک دارو از طریق دستگاه ادراری عبور کنند و امکان سنگ شکن برون اندامی نیز برای بیمار نباشد که این مورد تنها در صورت تنگی های شدید در مجرا یا بسته بودن مسیرهای داخل کلیه با دیواره های گوشتی مادرزادی مورد نیاز است . جراحی RIRS ممکن است برای بیمارانی توصیه شود که:
- سنگهای کلیه بزرگ: سنگهایی که قطر آنها بیش از 1 و کمتر از 2 سانتی متر است ممکن است به طور طبیعی نتوانند از مجرای ادراری عبور کنند و برای برداشته شدن ممکن است نیاز به مداخله جراحی داشته باشند که این سنگ ها در سنگ شکن مشهد تا 96 میلیمتر بدون جراحی قابل درمان هستند شما میتوانید جهت مشاهده نمونه سنگ های درمان شده به پیج اینستاگرام سنگ شکن مشهد مراجعه نمایید.
بیشتر بخوانید : دفع سنگ کلیه 14 میلیمتری ، تضمینی و بدون جراحی
- سنگهایی که در کلیه قرار دارند: سنگهایی که در اعماق کلیه یا لگنچه کلیه قرار دارند ممکن است با جراحی سنتی یا سنگشکنی یا لیتوتریپسی به سختی قابل دسترسی باشند و عمل RIRS ممکن است گزینه بهتری باشد که در سنگ شکن مشهد امکان درمان سنگ های داخل اعماق کلیه شامل سنگ کالیس تحتانی ، سنگ کالیس میانی و سنگ کالیس فوقانی و همچنین سنگ های لگنچه کلیه فراهم است.
بیشتر بخوانید : دفع سنگ کالیس تحتانی کلیه ، تضمینی و بدون جراحی
- بیمارانی که نمیتوانند سایر روشهای جراحی را انجام دهند: بیمارانی که نمیتوانند تحت عمل جراحی سنتی یا سایر روشهای کم تهاجمی قرار گیرند، ممکن است کاندیدهای خوبی برای جراحی RIRS باشند که در سنگ شکن مشهد به دلیل عدم نیاز به بیهوشی ، عدم نیاز به گذاشتن فنر در مجرای بیمار ، امکان سنگ شکنی برای بیماران تک کلیه و همچنین امکان سنگ شکنی برای خانم های باردار و همچنین بیماران دارای مشکلات قلبی و عروقی وجود دارد و نیازی به جراحی ریرس در کلینیک سنگ شکن مشهد دکتر فرهادی نیست.
- سنگهای کلیوی مزمن: بیمارانی که سابقه سنگهای کلیوی مکرر یا مزمن دارند، ممکن است از جراحی RIRS برای برداشتن سنگهای موجود و جلوگیری از تشکیل سنگهای آینده بهره ببرند که این مورد نیز به دلیل سنگ ساز بودن کلیه و عادات غذایی بیماران معمولا در اینده 6 ماه تا یک سال بعد از جراحی کلیه بیمار مجددا سنگ های جدید می سازد.
بیشتر بخوانید : بهترین درمان سنگ شاخ گوزنی کلیه بدون جراحی
به مشورت با متخصص نیاز دارید؟
جهت دریافت نوبت و ویزیت از دکتر اصغر فرهادی (جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری با بیش از 35 سال سابقه در اورولوژی) می توانید با شماره زیر تماس بگیرید و یا به صورت حضوری به کلینیک سنگ شکن دکتر فرهادی به ادرس زیر مراجعه نمایید:
پاسخگویی تماس : همه روزهای کاری و تعطیل از ساعت 6 صبح تا 10 شب
آدرس : مشهد ، بلوار فردوسی ، نبش چهارراه فرامرز عباسی ، کلینیک ساوالان ، طبقه همکف ، کلینیک سنگ شکن دکتر اصغر فرهادی
جهت آشنایی بیشتر با دکتر اصغر فرهادی به صفحه بهترین متخصص اورولوژی مشهد مراجعه نمایید.
این عمل باید توسط چه پزشکی انجام شود؟
همانطور که اشاره شد اولویت درمان سنگ کلیه باید روش سنگ شکنی برون اندامی باشد و در صورتی که به دلایل مادرزادی امکان خروج خرده سنگ های روش سنگ شکن برون اندامی نباشد درمان بیمار با جراحی RIRS توسط یک اورولوژیست که در این روش آموزش دیده و با تجربه است در دستور کار قرار گیرد. اورولوژیست ها پزشکانی هستند که در تشخیص و درمان بیماریهای مربوط به دستگاه ادراری و دستگاه تناسلی مردانه تخصص دارند.
آنها آموزش تخصصی در انجام انواع جراحیهای کم تهاجم مانند عمل RIRS دیده اند و میتوانند با توجه به سابقه پزشکی و اندازه و محل سنگ کلیه، تعیین کنند که آیا این گزینه برای بیمار مناسب است یا خیر.
مزایا و معایب عمل RIRS
عمل ریرس دارای مزایا و معایبی است که در زیر به توضیح انها می پردازیم.
مزایای عمل rirs
مزایای جراحی رتروگراد داخل کلیه (RIRS) برای سنگ کلیه عبارتند از:
- بسیار کم تهاجم است: دومین روش کم تهاجم است که با استفاده از یک دوربین و ابزار کوچک، سنگ کلیه را از طریق مجاری ادراری، بدون ایجاد هیچ برشی، خارج میکند البته به شرطی که بیمار دچار پارگی لوله حالب نشود.
- میزان موفقیت بالایی دارد: در از بین بردن سنگهای کلیه، به ویژه سنگهایی که در اعماق کلیه یا لگنچه کلیه قرار دارند، موفقیت بالایی دارد به شرطی که جراح با تجربه بوده و بتواند به طور کامل قسمت های مختلف کلیه را بگردد تا چیزی از سنگ ها باقی نماند. در صورتی که بقایای سنگ وجود داشته باشد برای ادامه درمان نیاز به سنگ شکنی برون اندامی می باشد.
- کاهش زمان بهبودی: از آنجایی که عمل RIRS یک روش کم تهاجم است، معمولاً در مقایسه با جراحی باز ، جراحی PCNL و جراحی لاپاراسکوپی ، درد، جای زخم و زمان بهبودی کمتری را شامل میشود به شرطی که به دلیل پارگی لوله حالب ، جراح مجبور به عمل جراحی باز بیمار جهت ترمیم لوله حالب نشود. این درحالی است که در سنگ شکن برون اندامی بیمار نیازی به دوره نقاهت ندارد و در کلینیک سنگ شکن دکتر فرهادی بلافاصله بعد از سنگ شکنی بیمار با پای خود از تخت پایین می آید و به زندگی عادی خود بر می گردد .
- حفظ عملکرد کلیه: یک راه ایمن و مؤثر برای از بین بردن سنگ کلیه در عین حفظ عملکرد کلیه است.
- عوارض کمتر: در مقایسه با سایر روشهای جراحی، RIRS عوارض و خطرات کمتری مانند خونریزی، عفونت و آسیب به اندامهای اطراف دارد البته به شرط عدم پارگی لوله حالب.
- مناسب برای طیف وسیعتری از بیماران: در بیمارانی که نمیتوانند تحت سایر روشهای جراحی قرار گیرند (مانند کسانی که دارای اختلالات خونریزی یا سابقه پزشکی پیچیده هستند) rirs به خوبی پاسخ میدهد که در سنگ شکن دکتر فرهادی اکثر این بیماران نیز بدون جراحی قابل درمان هستند.
معایب عمل rirs و عوارض آن
مانند هر روش دیگری، این عمل نیز میتواند شامل خطرات و عوارض احتمالی باشد. عوارض جراحی RIRS میتواند شامل خونریزی، عفونت بیمارستانی ، سوراخ شدن حالب، انسداد مجاری ادراری و تکههای سنگ باقیمانده باشد. با این حال، این خطرات به طور کلی درصد کمی داشته و اگر عمل توسط پزشک متخصص و با تجربه انجام شود احتمالا رخ نخواهند داد ولی همچنان سنگ شکنی برون اندامی برای بیماران ارجحیت دارد.
نحوه انجام عمل rirs به چه صورت است؟
عمل rirs معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی انجام میشود و شامل مراحل زیر است:
- جراح کلیه یک یورتروسکوپ انعطاف پذیر (که لولهای کوچک و نازک با دوربین و نور در انتها است) را از طریق مجرای ادرار و مثانه وارد بدن بیمار میکند.
- یورتروسکوپ سپس از حالب عبور میکند و به کلیه میرود و به جراح اجازه میدهد سنگ را روی یک مانیتور مشاهده کند.
- سپس یک فیبر لیزری از طریق یورتروسکوپ وارد کلیه میشود و برای شکستن سنگ کلیه به قطعات کوچکتر به کار گرفته میشود.
- هنگامی که سنگ تکه تکه شد، جراح از یک سبد کوچک یا فورسپس برای برداشتن قطعات از کلیه استفاده میکند.
- پس از برداشتن تمام قطعات سنگ، ممکن است یک استنت کوچک یا فنر به طور موقت برای کمک به بهبود حالب و جلوگیری از انسداد قرار داده شود که در این صورت نیاز به بیهوشی مجدد بیمار جهت برداشتن استنت باقی مانده در بدن بعد از اطمینان از بهبود بیمار وجود دارد.
- این روش معمولاً حدود 2 ساعت طول میکشد و بیمار معمولاً میتواند همان روز به خانه برود به شرطی که عمل به جراحی باز تبدیل نشود که در این صورت نیاز به یک ماه دوره نقاهت برای بیمار وجود دارد.
نکات مراقبتی بعد از عمل جراحی RIRS
توجه به مراقبتهای پس از این عمل برای بهبودی سریع و ایمن بیمار بسیار مهم است. موارد زیر برخی از جنبههای ضروری مراقبتهای پس از عمل rirs هستند:
- حفظ آب بدن: بیماران باید مایعات زیادی بنوشند تا به خروج تکههای سنگ باقیمانده کمک کرده و آب بدن را حفظ کنند و در صورتی بقایای سنگ بزرگ باشد بیمار برای ادامه درمان باید به مرکز سنگ شکن برون اندامی برای تکمیل درمان مراجعه نماید.
- مصرف داروها: آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد درد برای جلوگیری از عفونت و کاهش درد تجویز میشود که بیمار باید مطابق دستور پزشک مصرف کند.
- هماهنگی ویزیتهای بعدی: قرار ملاقاتهای منظم با اورولوژیست برای اطمینان از بهبودی کامل ضروری است.
- استراحت کافی: بیماران باید استراحت کنند و تا چند روز پس از عمل از هرگونه فعالیت بدنی شدید خودداری کنند.
- دنبال کردن رژیم غذایی: یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای کمک به روند بهبودی توصیه میشود و می تواند به جلوگیری از تشکیل مجدد سنگ کمک کند.
- نظارت بر علائم: بیماران باید ادرار خود را از نظر خون کنترل کنند و هرگونه علائم غیرعادی مانند تب، لرز یا درد شدید را بلافاصله به پزشک خود گزارش دهند.
- در نظر گرفتن عوارض احتمالی : بیماران باید از عوارض احتمالی مانند عفونت ، خونریزی و انسداد آگاه باشند و هر گونه علائم را به ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود گزارش دهند.
هزینه درمان سنگ کلیه به روش سنگ شکنی ریرس RIRS
درمان سنگ کلیه به روش ریرس به دلیل اینکه لوازم مصرفی آن یکبار مصرف می باشد و برای هر شخص فقط یک بار قابل استفاده هست و همچنین به دلیل وارداتی بودن آن و قیمت ارز از هزینه بالایی برخوردار می باشد. هزینه عمل ریرس RIRS به دو قسمت تقسیم می شود که 80 درصد این هزینه شامل کیت و 20 درصد دیگر هزینه دستمزد دکتر و اتاق عمل می باشد . مجموع این دو هزینه برای بیماران معمولا بین 75 میلیون تا 150 میلیون تومان در سال 1403 می باشد. همچنین هزینه عمل ریرس کلیه در سال ۱۴۰۲ در حدود 45 تا 90 میلیون تومان بوده است. در حالی که هزینه هر جلسه سنگ شکنی کلیه به مراتب از این مقدار کمتر است.
بیشتر بخوانید : هزینه سنگ شکن کلیه در سنگ شکن مشهد
جهت آشنایی بیشتر با دکتر اصغر فرهادی به صفحه بهترین متخصص اورولوژی مشهد مراجعه نمایید.